پرسشنامه تنظیم شناختی هیجان (CERQ) – Cognitive Emotion Regulation Questionnaire

ابزار چندبعدی برای سنجش راهبردهای شناختی که بعد از تجربه رویدادهای فشارزا و هیجان‌برانگیز به کار می‌برید

از «چطور فکر می‌کنم» تا «چطور با احساساتم کنار می‌آیم»

خلاصه معرفی پرسشنامه تنظیم شناختی هیجان (CERQ) Overview

پرسشنامه تنظیم شناختی هیجان (CERQ) ابزاری است که بررسی می‌کند بعد از تجربه رویدادهای منفی و استرس‌زا، با خودتان چه‌طور حرف می‌زنید و چه‌طور فکر می‌کنید. این پرسشنامه نشان می‌دهد کدام راهبردهای ذهنی (سازگار و ناسازگار) را برای کنار آمدن با احساسات خود به کار می‌برید.

CERQ به‌جای تمرکز مستقیم بر «احساس»‌ها، روی افکار و تفسیرهای شما در مورد اتفاقات تمرکز می‌کند و به همین دلیل، در درمان‌های شناختی–رفتاری و پژوهش‌های هیجان بسیار پرکاربرد است.

پرسشنامه CERQ چیست و چه چیزهایی را می‌سنجد؟ What is CERQ?

CERQ یک پرسشنامهٔ خودگزارشی است که چند راهبرد مهم تنظیم شناختی هیجان را در موقعیت‌های سخت می‌سنجد. این راهبردها شامل شیوه‌های فکری سازگار و ناسازگار هستند؛ برای نمونه:

  • نشخوارفکری (Rumination): درگیر ماندن مداوم با افکار منفی دربارهٔ رویداد.
  • سرزنش خود (Self-Blame): مقصر دانستن خود برای همهٔ اتفاقات.
  • سرزنش دیگران (Other-Blame): تمرکز افراطی بر مقصر بودن دیگران.
  • فاجعه‌سازی (Catastrophizing): دیدن اتفاق به‌عنوان یک فاجعهٔ بزرگ و غیرقابل‌تحمل.
  • بازارزیابی مثبت (Positive Reappraisal): تلاش برای دیدن جنبه‌های رشد، معنا و یادگیری در رویداد.
  • تمرکز مجدد مثبت (Positive Refocusing): توجه آوردن به چیزهای خوشایند دیگر برای کاهش شدت هیجان منفی.
  • پذیرش (Acceptance): پذیرفتن رویداد به‌عنوان بخشی از واقعیت زندگی، بدون انکار.
  • برنامه‌ریزی مجدد (Putting into Perspective / Planning): تلاش برای دیدن رویداد در مقیاس کلی زندگی و برنامه‌ریزی برای آینده.

ترکیب نمرات در این راهبردها تصویری از سبک کلی تنظیم شناختی هیجان شما به دست می‌دهد.

این آزمون برای چه کسانی مناسب است؟ Target Group

پرسشنامه CERQ برای نوجوانان متأخر و بزرگسالان طراحی شده و در زمینه‌های مختلف استفاده می‌شود:

  • افرادی که می‌خواهند بدانند بعد از شکست‌ها، استرس‌ها یا تعارض‌ها چه‌طور با خودشان حرف می‌زنند.
  • مراجعانی که در درمان شناختی–رفتاری یا طرحواره‌درمانی هستند و می‌خواهند روی سبک تنظیم هیجان کار کنند.
  • دانشجویان و پژوهشگران حوزهٔ هیجان، سلامت روان و تاب‌آوری.
حوزه: تنظیم شناختی هیجان گروه هدف: نوجوانان متأخر و بزرگسالان کاربرد: درمان، مشاوره، پژوهش

کاربردهای پرسشنامه تنظیم شناختی هیجان Applications

نتایج CERQ در موقعیت‌های مختلف به کار می‌رود:

  • کمک به درمانگر برای فهمیدن این‌که مراجع بیشتر از چه نوع افکار و تفسیرهایی استفاده می‌کند.
  • برنامه‌ریزی برای آموزش راهبردهای سازگارتر (مثل بازسازی شناختی، تمرکز مجدد مثبت، پذیرش).
  • پژوهش در مورد ارتباط بین تنظیم شناختی هیجان و افسردگی، اضطراب، استرس پس از سانحه و سلامت عمومی.
  • خودشناسی؛ اینکه فرد بفهمد ذهنش بیشتر به سمت کدام عادت‌های فکری کشیده می‌شود.
غربالگری راهبردهای ناسازگار ابزار مداخله شناختی–رفتاری کاربرد پژوهشی گسترده

این آزمون چگونه انجام می‌شود؟ Administration

در CERQ، از شما خواسته می‌شود تصور کنید با یک رویداد ناخوشایند یا استرس‌زا روبه‌رو شده‌اید و سپس بگویید معمولاً چه نوع افکاری در مورد آن موقعیت دارید.

  • نوع پرسش‌ها: جملات کوتاه دربارهٔ افکار و تفسیرهای پس از رویداد.
  • نوع پاسخ‌دهی: مقیاس چند درجه‌ای (مثلاً از «تقریباً هرگز» تا «تقریباً همیشه»).
  • شیوه اجرا: خودگزارشی؛ قابل اجرا به‌صورت کاغذی یا آنلاین.
  • زمان تقریبی: حدود ۱۰ تا ۱۵ دقیقه، بسته به نسخه.
راهبردهای سازگار
بازارزیابی مثبت، تمرکز مجدد مثبت، پذیرش، دیدن تصویر کلی
راهبردهای ناسازگار
نشخوارفکری، فاجعه‌سازی، سرزنش خود و دیگران
کاربرد نمرات
شناخت نقاط قوت و حوزه‌های نیازمند تغییر در سبک فکری

قبل از پاسخ دادن به پرسشنامه CERQ به این نکات توجه کنید Before You Start

  • به این فکر کنید که معمولاً بعد از یک رویداد سخت یا ناراحت‌کننده، «واقعاً» چه نوع افکاری در سر شما می‌چرخد.
  • به دنبال پاسخ ایده‌آل یا «آن چیزی که باید باشد» نباشید؛ سبک فعلی ذهن‌تان را توصیف کنید.
  • اگر در دو گزینه مردد بودید، گزینه‌ای را انتخاب کنید که بیشتر وقت‌ها به شما نزدیک‌تر است.
  • یادتان باشد: هدف از این تست قضاوت نیست؛ هدف، به دست آوردن نقشه‌ای از عادات فکری شماست.
  • بعداً می‌توانید همراه با متخصص روی تغییر راهبردهای ناسازگار و تقویت راهبردهای سازگار کار کنید.

تفسیر نتایج پرسشنامه تنظیم شناختی هیجان Interpretation

CERQ معمولاً برای هر راهبرد نمره‌ای جداگانه ارائه می‌کند؛ نمرات بالاتر در هر مقیاس یعنی استفادهٔ بیشتر از آن راهبرد.

به‌طور کلی:

  • نمرهٔ بالا در نشخوارفکری، فاجعه‌سازی، سرزنش خود یا دیگران می‌تواند با اضطراب، افسردگی و استرس بالاتر ارتباط داشته باشد.
  • نمرهٔ بالا در بازارزیابی مثبت، تمرکز مجدد مثبت، پذیرش و دیدن تصویر کلی معمولاً با تاب‌آوری و سازگاری بهتر ارتباط دارد.
  • الگوی کلی نمرات به درمانگر کمک می‌کند بفهمد روی کدام الگوهای فکری بیشتر باید کار شود.

تفسیر دقیق نتایج بهتر است همراه با متخصص انجام شود تا نمرات شما در زمینهٔ کلی زندگی، شخصیت و شرایط فعلی‌تان معنا پیدا کند.

نقشهٔ راهبردهای تنظیم شناختی هیجان CERQ Map

می‌توان راهبردهای تنظیم شناختی هیجان را به‌صورت دو دسته اصلی تصور کرد:

راهبردهای سازگار – پذیرش، بازنگری مثبت، برنامه‌ریزی، تمرکز بر جنبه‌های رشد
راهبردهای ناسازگار – نشخوارفکری، فاجعه‌سازی، سرزنش خود و دیگران
توجه و جهت‌گیری – تمرکز روی مشکل یا حرکت به‌سمت راه‌حل

سوالات متداول درباره پرسشنامه تنظیم شناختی هیجان (CERQ) FAQ

نه به‌صورت مطلق؛ اما برخی راهبردها اگر به‌طور افراطی و در همه موقعیت‌ها استفاده شوند، احتمالاً به افزایش استرس و مشکلات هیجانی منجر می‌شوند. تمرکز CERQ روی الگوهای کلی است، نه یک پاسخ خاص در یک موقعیت خاص.

خیر. CERQ یک ابزار سنجش سبک تنظیم شناختی هیجان است و برای تشخیص کامل اختلالات طراحی نشده است. تشخیص نیازمند ارزیابی جامع توسط متخصص است.

بله. یکی از اهداف اصلی درمان‌های شناختی–رفتاری همین است که فرد یاد بگیرد به‌جای نشخوارفکری، فاجعه‌سازی و سرزنش، از راهبردهای سازگارتر مثل بازنگری مثبت، پذیرش و برنامه‌ریزی استفاده کند. این مهارت‌ها با تمرین و آگاهی قابل‌تقویت‌اند.

CERQ در پژوهش و درمان افسردگی، اضطراب، استرس پس از سانحه، مشکلات سازگاری، و بسیاری از اختلالات دیگری که با سبک فکر و تفسیر رویدادها مرتبط هستند استفاده می‌شود. همچنین در کار روی عزت نفس و تاب‌آوری هم می‌تواند مفید باشد.

می‌توانید با یک روان‌شناس یا مشاور گفت‌وگو کنید و نتیجهٔ آزمون را با او مرور کنید. او می‌تواند کمک کند بفهمید کدام راهبردها برای شما مشکل‌سازتر هستند و چگونه می‌شود آن‌ها را به شیوه‌های سازگارتر و سالم‌تر تبدیل کرد.

شروع پرسشنامه تنظیم شناختی هیجان (CERQ) Take the Test

اگر می‌خواهید بدانید ذهن شما بعد از تجربهٔ موقعیت‌های سخت چگونه با رویداد و احساساتش کنار می‌آید و کدام راهبردهای فکری را بیشتر به کار می‌برید، می‌توانید پرسشنامه تنظیم شناختی هیجان (CERQ) را تکمیل کنید.

شروع پرسشنامه تنظیم شناختی هیجان (CERQ)